قیمت خودرو در تابستان امسال | خودرو فرسوده

تاریخ انتشار :  26 مرداد 00

قیمت خودرو در ایران یکی از مباحث داغ در دو سال اخیر است. چرا که تحت تاثیر عوامل مختلف، دچار نوسان می شود. البته نوسانات آن، عمدتاً در جهت افزایشی بوده و رشد قابل توجهی را به دنبال داشته است. در ایران بر خلاف بسیاری از کشورهای دیگر، خودرو را با هدف سرمایه گذاری خریداری می کنند و کمتر جنبه مصرفی دارد.

قیمت خودرو از زمانی که واردات آن ممنوع شد، افزایش یافت. افت ارزش پول ایران، افت کیفی خودرو های داخلی نیز سبب شد بازار خودرو، محلی برای سفته بازی شود. هر چند که در بسیاری از کشور ها برای واردات خودرو، محدودیت هایی را قائل می شوند تا از تولیدات داخلی خود حمایت نمایند. اما متاسفانه معضلی به نام رانت، انگیزه تولید داخلی را در ایران کم کرد.

از زمانی که قیمت خودرو روند صعودی مستمر به خود گرفت نگاه سرمایه گذاری به آن بیشتر شد. به همین خاطر تورم، قیمت دلار، نرخ بهره، شرایط واردات خودرو و عوامل متعدد دیگری را باید برای خرید با بهترین قیمت در نظر گرفت. تقریباً از سه سال قبل، قیمت دلار، افزایش بسیار زیادی داشته و قیمت خودرو را به شدت تحت تاثیر قرار داد. دولت نیز فشار هایی را بر خودرو سازان داخلی وارد کرد و اجازه به روز رسانی قیمت خودرو بر اساس نوسانات دلار را نداد. از این رو در یک بازه زمانی، قیمت فروش خودرو از هزینه تمام شده آن کم تر بود. البته باید به این مهم اشاره کرد که مصرف کننده نهایی، از کاهش قیمت ها هیچ بهره ای نبرده و صرفاً واسطه های فروش از این شرایط بهره مند شدند.

تقریباً از انتهای سال ۱۳۹۶خودرو های داخلی در بازار کم شد و به خاطر تحریم ها و شرایط نا به سامان اقتصادی، قدرت خرید مردم نیز کاهش یافت. در سال گذشته یعنی ۱۳۹۹، شاهد افزایش تولید از سیصد و نود و سه هزار دستگاه به چهارصد و هشتاد هزار دستگاه بودیم. در سه ماهه نخست امسال هم قیمت خودرو با تغییرات قیمت دلار هم خوانی داشته است.

علاوه بر این، به دنبال مسائل مربوط به برجام، این انتظار می رفت که قیمت دلار افت کند و واردات خودرو نیز بیشتر شود. در نتیجه وضعیت بازار خودرو مطلوب بود و خریداران واقعی، در این بازار دیده می شدند.  اگر ممنوعیت واردات خودرو لغو شود، تاثیر چندانی بر قیمت خودروهای داخلی نخواهد داشت. چرا که قیمت خودرو های وارداتی و داخلی کاملاً متفاوت هستند و رقابتی بین آنها وجود ندارد. اما خودرو های چینی که در کشور تولید می شوند می توانند رقابت تنگاتنگی با خودرو های داخل داشته باشند. به عبارتی اگر تولید خودرو های داخل کاهش یابد، چینی ها می توانند بازار را در دست بگیرند.

رانت و غیر اقتصادی بودن چرخه تولید خودرو در کشور ما سبب شده تا شرکت های خودرو ساز، زیان ده باشند. قیمت خودرو تحت تاثیر هزینه تمام شده برای تولید آن بوده و معمولاً قیمت تمام‌ شده اولیه، کمترین قیمتی است که تولید کنندگان تمایل دارند خودرو خود را به فروش برسانند. برای سوددهی می بایست تولید افزایش یابد اما واقعیت آن است که کیفیت پایین خودروهای داخل، اجازه رقابت در بازار های خارجی را نمی دهد.

قطعات خودرو به ویژه ورق تا حد زیادی در داخل تولید می شوند. بنابراین نوسانات قیمت ورق می تواند قیمت خودرو را تا حد زیادی تغییر دهد. از آنجایی که احتمال کاهش قیمت جهانی ورق فولادی وجود دارد. احتمالاً در داخل نیز افت قیمت خواهیم داشت. در نتیجه هزینه تولید خودرو کاهش می یابد.

تغییر میزان تولید هم در قیمت خودرو اثرگذار است و در صورتی که میزان آن کاهش یابد، عرضه ‌کنندگان و صاحبان خودرو، قیمت نهایی را تعیین می کنند. در این صورت قیمت ها را نمی توان کاهش داد. از سال ۱۳۹۷ که تولید خودرو کاهش یافت، قیمت آن هم افزایش پیدا کرد. البته تحریم ها را باید علت اصلی این ماجرا بیان کرد.

در صورتی که تحریم ها لغو گردند، می توان شاهد افت و یا ثبات قیمت خودرو بود. بازگشت خودروسازان خارجی به کشور می تواند به رشد کیفی خودروها کمک کند. با این حال نباید فراموش کرد که افزایش نرخ دلار از مهم ترین عوامل افزایش قیمت خودرو بوده و برای تابستان امسال ثبات نسبی برای آن پیش بینی می شود.

تصمیمات دولت جدید مبنی بر اعمال یا عدم اعمال محدودیت های واردات خودرو نیز عامل تغییر قیمت خودرو می باشد. انتظار می رود این محدودیت ها بیشتر و دلار در محدوده بیست هزار تا سی هزار تومان بماند. بنابراین قیمت خودروهای خارجی به خاطر کمبود عرضه بیشتر می شود.

با این حال اگر قیمت گذاری دستوری از سوی دولت صورت گیرد، تعادل بازار از بین خواهد رفت . علاوه بر این فروش خودرو به صورت قرعه‌کشی و پیش‌خرید هم می بایست لغو گردد. در واقع خودروسازان باید خودروهای خود را  با قیمت واقعی بفروشند. به این ترتیب نه رانتی وجود خواهد داشت و نه افراد مختلف مشکلی از نظر قدرت خرید خواهند داشت.